جاذبه های گردشگری (جاذبه‌های گردشگری استان تهران)

• زیارتگاه شیخ عبدالله طرشتی (رحمة الله علیه) شیخ عبدالله طرشتی از دانشمندان شیعه از دودمان حذیفه بن یمان از یاران امام علی (علیه‌السلام) در بوستان محله طرشت که درگذشته، گورستان روستا بوده، قرار دارد. طَرَشت از محلات قدیمی تهران واقع در شمال شرقی میدان آزادی بوده که از روستاهای قدیمی تهران به شمار می‌آید که برخی پیشینه آن را تا زمان سلجوقیان دانسته‌اند. نقل است که خواجه نظام الملک در دوره سلجوقیان برای شنیدن درس این عالم شیعی به طرشت می‌آمد. نشانی استان تهران ـ شهرستان تهران ـ بخش مرکزی ـ شهر تهران، داخل بوستان طرشت
• آستان مقدس امامزاده سید اسحاق (علیه‌السلام) کوچه‌ای که بنا در آن قرار دارد، بسیار باریک است، به‌طوری‌که وسایل نقلیه به‌سختی از آن ‏گذر می‌کنند. این سازه گنبد ندارد و اگر کسی این مکان را به‌عنوان امامزاده نشناسد، متوجه بقعه متبرکه در ‏کوچه نمی‌شود. سنگ‌قبر امامزاده در سرداب قرار دارد. این بقعه در شرق کوچه خدابنده لو که شرقی،‏غربی است و نزدیک سه‌راهی این کوچه با کوچه دانش پور قرارگرفته است. گستره مکان مورد نظر در ‏جنوب شرقی میدان امام خمینی و غرب گستره شناخته به پامنار است. بقعه از شمال به میدان امام ‏خمینی، از جنوب به خیابان پانزده خرداد، از شرق به خیابان پامنار و از غرب به خیابان ناصرخسرو ‏محدود می‌شود. گویا با چرخش نسبی کوچه خدابنده لو از محور شرقی، غربی سمت قبله نیز در سازه ‏رعایت شده است.زائران می‌توانند شمعی را در سینی کوچکی که در پاگرد قرار دارد، روشن کنند امامزاده ‏اسحاق هم‌اینک ضریح ندارد، ولی قرار است اداره اوقاف ضریحی را در سراچه طبقه همکف و بالای مزار ‏امامزاده کارگزاری کند. سرداب که آرامگاه اصلی در آن قرار دارد، به‌وسیله در و پله‌های فلزی و سبزرنگ به ‏حرم راه دارد. سنگ مزار به صورت یک سنگ کهن و طوسی‌رنگ است که به‌صورت برجسته به خط ‏نستعلیق و در ستون‌های مستقل روی آن مطالبی نوشته‌شده است. روی قبر با پارچه سبزرنگ زری‌دوزی شده‌ای پوشانده شده است. سنگ مزار همان سنگ قدیمی است که به هنگام بازسازی روی سکویی ‏از سنگ مرمر کارگزاری شده است. در حال حاضر، با ایجاد دگرگونی‌هایی در سرداب در آنجا دو پنجره شیشه‌ای ‏کارگزاری شده است که به درون کوچه راه دارد. سازه‌ی یادشده به‌صورت سراچه‌ای است که از دید فنی ‏ساخت و طرح و معماری همانندی‌ای به الگوهای تک سازه‌های آرامگاهی ندارد. بنا تازه است و ساخت آن، ‏که دو سال تا دو سال و شش ماه طول کشیده، نزدیک به سه سال پیش به پایان رسیده است. بنا سالم است و ‏آسیب‌دیدگی خاصی ندارد‎
• \آستان امامزاده قاضی صابر (علیه‌السلام) در بخش قدیمی ده ونک که پیش‌ترها دهکده ونک خوانده می‌شد و پشت دانشگاه الزهرا و دانشگاه هنر واقع شده است. ولی به بی‌شک آوازه این سازه مربوط به سال نهصد و شصت‌وسه ه.ق، است که شاه‌تهماسب صفوی بنای نخستین را تأسیس کرد و فرمان ساخت آرامگاه و ضریح را داد. دومین بازسازی در سال هزار و سیصد و دو هجری به‌فرمان فتحعلی شاه قاجار و به‌وسیله شادروان میرزا یوسف مستوفی‌الممالک صدراعظم انجام شد. سازه‌ی قدیمی بقعه هشت‌ضلعی زیبایی هم بر مرقد ابوالقاسم، علی بن محمد، معروف به قاضی الصابر (علیه‌السلام) ساخت که سنگ مرمر با خطوط و سروده‌ها شیوا و ضریح چوبی و تزئینات کاشی‌کاری و حسن سلیقه فراوان در آن بکار برد و اینک بقعه یادشده در بَر جنوبی باغ وقفی که خود از جایگاه‌های دلگشا و دیدنی شمیران است به‌صورت آباد و پابرجا و زیارتگاه همگانی است. نشانی: تهران، بخش ونک، میدان شیخ بهایی، خیابان ونک، خیابان امامزاده
• آستان مقدس امامزاده اسماعیل (علیه‌السلام) د ر تهران، خیابان شریعتی روبروی خیابان شهید کلاهدوز، خیابان قلهک، خیابان امامزاده اسماعیل، انتهای بوستان زرگنده واقع شده است. سازه‌ی ساختمان بقعه با گستره دویست و پنجاه متر مربع به صورت چهار بر است و ازاره دیوارهای داخل حرم سنگ و نیمه بالای آن گچ است. ضریح فلزی آن با اشعار و کتیبه‌های قرآنی آذین‌شده و در میانه حرم واقع است. این بقعه دارای دو ایوان ستون‌دار است که بر روی دیوارهای آن کتیبه‌های کاشی‌کاری قرار دارد. گنبد کوچک این بنا دارای کاشی‌های سبز و لاجوردی و کتیبه‌ای قرآنی است که دور تا دور پایین گنبد را پوشانیده است. همه تزیینات و پیوست‌های بنای بقعه، تازه و مربوط به سال‌های اخیر است.
• آستان مقدس امامزادگان عین علی و زین علی (علیهماالسلام) آستان امامزادگان عینعلی و زینعلی (علیهماالسلام) در شهرستان تهران، بخش، شهر تهران، میدان پونک، بزرگراه اشرفی اصفهانی، بلوار فلاح زاده، خیابان چارباغ، در راستای رودخانه فرحزاد واقع شده است. معماری بنای مطهر به سده اخیر برمی‌گردد و در چارچوب بنای کهن شهر تهران به چشم می‌خورد. بنا بر منابع مکتوب، بنا متعلق به روزگار فتحعلی شاه قاجار است که اصـل آن از بیرون هشت‌ضلعی و از داخل مربع شکل است و با درازا و پهنای چهار متر مربع. در زمان ناصرالدین‌شاه یک ایوان در سوی مشرق بقعه و مسجد کوچکی در غرب آن پیوست گردیده است. در سال هزار و سیصد و سی‌وهفت خورشیدی به دست خانواده فرمانفرماییان بازسازی گردیده است، در سال هزار و سیصد و پنجاه‌وهشت، دگرگونی و تعمیراتی به عمل‌آمده است و درهای کوچک غربی و غسالخانه برداشته‌شده‌اند. آرام‌آرام در سال هزار و سیصد و هفتادوشش، شادروان فریدون پرهیزگار واپسین بازسازی را به عمل‌آورده‌اند و در سال هزار و سیصد و هشتاد ضریح تازه اثر ابوالحسنی میبدی جایگزین حرم چوبی و مشبّک چهار بر (جعفری) گردیده است.
• آستان مقدس امامزاده حسن (علیه‌السلام) سازه‌ی آن‌یکی از ساختمان‌های چشمگیر تهران است. نگارگری‌های دیواری امامزاده مربوط به روزگار فتحعلی‌شان قاجار است که در سال هزار و سیصد و چهله. ق به دست باب الله ربیعی و به قلم محمد نقاش فراهانی نوسازی شده است. نشانی: تهران. خیابان قزوین. دوراهی قپان.
• آستان مقدس امامزاده ابوالقاسم زید (علیه‌السلام) در شهرستان تهران، شهر ‏تهران خیابان پانزده خرداد، سبزه‌میدان واقع شده است بنای ساختمان بقعه به‌طوری‌که از تاریخ صندوق کهن ‏آن (نهصد و دوه‍) برمی‌آید، پیش از روزگار سلطنت سلسله شاهان ‏صفوی در تهران پابرجا بوده است. بر روی این صندوق دو کناره ‏افقی یکی در بخش بالای چهار بَر صندوق و دیگری در ‏پایین آن تعبیه‌شده است. کناره بالایی دربرگیرنده کتیبه‌ای است که ‏آن را به خط ثلث به گونه برجسته منبت‌کاری کرده‌اند و ‏دربرگیرنده دو آیه نخستین آیت‌الکرسی است. در رابطه با نسب آن ‏بزرگوار، یک نظر این است که ایشان حسنی و از فرزندان حسن ‏المثنی و پسر عموی حضرت‌ عبدالعظیم (علیه‌السلام) از احفاد ‏امام حسن مجتبی (علیه‌السلام) است، ولی در شجره‌نامه آن ‏حضرت آمده که وی از فرزندان یحیی بن زید بن علی بن ‏الحسین است. جدا از صندوق روی مرقد مطهر، دیگر قسمت‌های ‏بقعه امامزاده زید (علیه‌السلام) همه از آثار دوره قاجار است‎ بقعه در سال‌های هزار و دویست و نودوشش تا هزار و سیصد و ده هجری قمری روزگار ‏ناصرالدین‌شاه قاجار بازسازی‌شده و در آن صحن و ایوان ‏تازه‌ای احداث گشته و تزیینات بیرونی و اندرونی، کاشی‌کاری ‏ایوان و آیینه‌کاری درون حرم انجام پذیرفته است. کتیبه کاشی ‏مربوط به این بازسازی است. در ایوان ورودی بقعه با تاریخ هزار و دویست و نودوهفت ‏هجری قمری دیده می‌شود و کتیبه‌ای بانام پنج‌تن (علیه‌السلام) در همین ایوان با تاریخ هزار و دویست و نودوشش هجری قمری و نیز کتیبه ‏کوچکی بر روی در ایستاده میان ایوان و حرم با تاریخ هزار و سیصد و یک ‏هجری قمری وجود دارد. در درون بقعه بر روی در خاتم که ‏میان ایوان و حرم قرار دارد، دو تاریخ هزار و دویست و نودوهفت و هزار و سیصد و نه هجری ‏خوانده می‌شود این دو تاریخ در پایان دو کتیبه کاشی نیز نقش ‏شده و شناسنده تعمیرات سازه در سده سیزده هجری است. ‎گنبد بقعه از بیرون با کاشی پوشش یافته و برگردن آن ‏کتیبه‌ای به خط ثلث به رنگ سپید بر زمینه آبی و سرمه‌ای ‏وجود دارد که دربرگیرنده آیاتی از سوره دهر است‎ ‎آرامگاه لطفعلی خان زند از سرداران دوره زندیه که بر روی ‏آن سنگ مرمری به نام وی کارگزاری شده، در ایوان کنار بقعه قرار ‏دارد.
• آستان امامزاده ابوطالب (علیه‌السلام) در شمال پهنه فرحزاد قرارگرفته است. درگذشته فرحزاد یکی از روستاهای پیرامون تهران بوده که با گسترش شهرنشینی بخشی از تهران شده است، ولی هنوز هم خوی روستایی بر این پهنه حاکم است. سادگی سازه‌های گوشه و کنار امام‌زاده گواه این گفته است. بقعه، از بالادست و خاور به کوه، از باختر به رودخانه و از پایین‌دست به فرحزاد منتهی می‌شود. شیرازه بقعه کهن‌تر از صفویان است. سراچه‌های کوچک خشتی ساده‌ی بقعه هم چه‌بسا در زمان فتحعلی شاه یا محمدشاه قاجار بدان افزون‌شده است. به نظر می‌رسد که ایوان نیز از آثار زمان ناصرالدین‌شاه قاجار باشد. کریمان در کتاب خود می‌نویسد: در کنار راه یونجه‌زار امام‌زاده داوود، بقعه‌ای است که بنای آن از سنگ ساخته‌شده است که اصل بقعه قدیم‌تر از دوره صفویه است و باقی بنا از زمان فتحعلی شاه است، نام صاحب مرقد در زیارت‌نامه، ابوطالب بن فضل بن زید بن علی بن الحسین درج آمده است. نشانی: تهران، منطقه فرحزاد، میدان فرحزادی، بلوار فرحزادی، خیابان امامزاده داوود (علیه‌السلام)، خیابان امامزاده ابوطالب (علیه‌السلام)
• آستان امامزاده سید اسماعیل (علیه‌السلام) در شهر تهران، خیابان مصطفی خمینی، بین پانزده خرداد و مولوی واقع شده است. بناى کنونى این بقعه متبرکه مربوط به زمان محمدشاه است که دارای صحن، ایوان و دو گلدسته بلند، مهتابی، ضریح و مسجدی کوچکی است. در درون سر درب بقعه و درون ایوان کتیبه‌ای به خط نستعلیق سپید رنگ‌بر زمینه کاشی خشتی لاجوردی نقش بسته است و درب نسبتاً عتیقه‌ای به تاریخ ذى‌الحجه سال هزار و دویست و شصت‌ودو هجرى قمرى در ضلع غربی حرم قرارگرفته و بر روی آن نام محمدشاه قاجار و عیسی خان بیگلربیگی نوشته‌شده است. در بخش بالاى سر مرقد، یک در منبت‌کارى زیبا و قدیمى به درازای صد و شصت‌ودو سانتى‌متر و پهنای شصت و شش سانتى‌متر کارگزاری شده است. روى این در کتیبه‌اى است به خط خوش نستعلیق که روى ترنج‌هاى منبت‌کارى بالا و پایین هر دو لنگه در به‌طور برجسته به چشم مى‌خورد. کتیبه‌هاى دیگرى نیز به خط نسخ برجسته بالاى در وجود دارد که بر پایه کتیبه‌های موجود بانی آن استاد حسین بن پیر علی حداد تهرانی و تاریخ آن جمادى‌الاول سال هشتصد و هشتادوشش هجرى قمرى است. (زمان آق‌قویونلو). گویا این قدیمى‌ترین تاریخى است که در سازه‌های کهنه تهران دیده مى‌شود. بدین سان می‌توان بخشی از بقعه را متعلق به قرن نه هجری از زمان مربوط به ساختمان اصلی بنا و بقعه را به قرن سیزده هجری و روزگار قاجار منسوب دانست. کاشی‌های زرین‌فام مرقد مطهر متعلق به سده‌های هفت وهشت هجری قمری و گلدسته‌های موجود در این بقعه از قرن سیزده هجری قمری مانده است.
• آستان مقدس امامزادگان چهل‌تنان (علیهم‌السلام) در شهرستان تهران، شهر تهران، کوی عتیق بازار میانه‌های بازار آهنگرها، پس از بازار حضرتی که سرایش مربوط به اوایل دوره قاجار است. این بقعه بنایی است چهارگوش که در بالای آن طاق گنبدی کوچکی قرار دارد که نشانه معماری روزگار فتحعلی شاه قاجار است‌. در زیر گنبد سراچه‌ای بسیار کوچک در ابعاد دو در سه متر قرار دارد و یک حجم چوبی در میانه که پارچه‌ای سبز بر روی آن انداخته‌شده است و می‌گویند چهل امام‌زاده در آن دفن شده‌اند. در حال حاضر، فضای حیاط آن به انبار تبدیل‌شده ‌است‌. بازاری که در راستای این بقعه قرار دارد به بازار چهل تن هم شناخته‌شده است و از بخش‌های دست‌نخورده بازار بزرگ شمرده می‌شود.
• آستان مقدس امامزادگان عبدالله و زید بن عباس (علیهماالسلام) در شهر تهران، خیابان سی متری جی، خیابان حاجیان در فضای مشجر و گسترده‌ای واقع شده است. نمای این بقعه‌ متبرکه از درون و بیرون به گونه هشت‌ضلعی است که بر روی سکوی هشت ترکی بناشده است. گنبد کاشی‌کاری بقعه با پیشینه‌ای بیش از بیست سال و بافرم پیازی ساخت‌وساز گردیده که گمان مى‌رود مربوط به سده‌های هفت یا هشت هجرى باشد که در روزگار قاجار دگرگونی‌های و تعمیراتى در آن انجام داده‌اند و ضریح فلزی تازه‌ای بر روی مرقد مطهر قرار دارد. این بقعه از امکانات فرهنگی مانند دارالقرآن، کتابخانه‌ای بزرگ با بیش از پنج هزار جلد کتاب کانون فرهنگی، درمانگاه و وسایل بازی و سرگرمی برای کودکان و فضای سبز برخوردار است.
• آستان مقدس امامزاده عزیز (علیه‌السلام) بنابر زیارت‌نامه موجود، امامزاده عزیز (علیه‌السلام) عموی گرامی امامزاده مطیب (علیه‌السلام) و از نوادگان امام موسی کاظم (علیه‌السلام) است. برخی گفته‌اند که در زمان مأمون الرشید خلیفه عباسی، مرد بزرگواری به نام سید محمد فرماندار که به گفته اهالی از اعقاب حضرت امام چهار (علیه‌السلام) است به اینجا پناهنده شده و مدتی دور از اغیار در این ده زیبا زندگی می‌کرده است. هنگام ورود این شخص به این ده، همسر و چهار پسرش نیز به دنبالش بوده‌اند. به نقلی، این شخص جد سادات کنونی درکه است. از ساکن شدن این شخص محترم در درکه مرکزیتی پیداشده و کسان دیگری از فرزندان علی (علیه‌السلام) که از ظلم و ستم خلفای جابر عباسی در ناراحتی و فشار بوده‌اند به اینجا می‌آیند که امامزاده عزیز (علیه‌السلام) و برادرزاده‌اش امامزاده مطیب، جزء این دسته‌اند. حرم مطهر امامزاده عزیز (علیه‌السلام) در منطقه اوین و در بالادست جایگاه دانشگاه شهید بهشتی قرارگرفته که در هنگام ساخت سازه‌های نخستین دانشگاه نوسازی شده و از معماری معاصر شهر تهران بهره می‌برد. در درون حرم کوچک، بقعه محجر چوبی ساده با خانه‌بندی‌های مربع درشت، گوشه و کنار مرقد را احاطه نموده است. زیارت‌نامه آنجا، صاحب مرقد را حضرت امامزاده عزیز بن محسن بن موسی الکاظم الامام بحق نجل امیر المومنین معرفی می‌نماید؛ بنابراین، امامزاده یادشده عموی امامزاده مطیب می‌شود و دو زیارتگاه دهکده اوین، یکی از آن عمو و دیگری مربوط به برادرزاده است. به فراخور آرایه و رنگ گنبد شیروانی این امامزاده، مردم خوش‌مشرب آن را به نام امامزاده اناری خوانده‌اند. بالاتر از زیارتگاه نامبرده بر فراز همان تپه، دو آرامگاه خوش‌منظر هرکدام به گونه شش‌ضلعی دارای شش‌پایه باریک خشتی با دهانه‌های باز و سقف شیروانی احداث‌شده است که اولی آرامگاه شاهزاده حسین قلی میرزا سالور عماد السلطنه متوفی در هزار و سیصد و یازده خورشیدی و دومی آرامگاه شاهزاده قهرمان میرزا سالور عین‌السلطنه متوفی در هزار و سیصد و بیست‌وچهار خورشیدی است که هر دو نفر فرزندان روانشاد عبدالصمد میرزای عزالدوله فرزند محمدشاه قاجارند
• آستان مقدس امامزاده معصوم (علیه‌السلام) امامزاده معصوم فرزند عبدالله (علیهماالسلام) و از نواده‌های امام محمدباقر (علیه‌السلام) است که در سال دویست و سه قمری، به همراه حضرت امام رضا (علیه‌السلام) و چهارصد و سی تن دیگر، به‌فرمان هارون از بغداد رانده و وارد ایران شدند. حضرت معصومه‌، امامزاده معصوم‌، حضرت شاه‌چراغ، آقا علی عباس (علیهم‌السلام) و بسیاری از همراهان، بر اثر توطئه‌ای به دست کارگزاران حکومت وقت کشته شدند. آستان امامزاده معصوم (علیه‌السلام) که مرقد یکی از نامی‌ترین امامزادگان ایران است در تهران، خیابان قزوین، بین گمرگ و سه راه آذری در محل پل امامزاده معصوم واقع شده است. پیشینه تاریخی ساختمان این بقعه به روزگار صفویان بازمی‌گردد. ساختمان آن ساده و بی‌پیرایه‌ است و گنبد فیروزه‌ای‌رنگ و کاشی‌کاری زیبایش که به شیوه روزگار صفوی ‌است، زینت‌بخش این بقعه گردیده است. سازه‌ی امامزاده معصوم در زمان شاه‌عباس به شکل بقعه درآمد. گستره آن، هزار و دویست متر مربع و گستره ساختمان با بیرونی بیش از دو هزار متر مربع است‌.
• آستان مقدس امامزادگان ابوالقاسم عزالدین یحیی و محمد (علیهماالسلام) ابوالقاسم عزالدین یحیی مشهور به امامزاده یحیی با پانزده واسطه به امام زین‌العابدین (علیه‌السلام) می‌رسد. از نقبای شهرهای قم و ری بوده است. پدر و مادر آن بزرگوار علامه صدر الصدور ‏سیدالدین ابوالفضل محمد و خاتون مکرمه ستی شرف خراسانی طاب ‏ثراهما هستند‎ آستان امامزادگان یحیی و محمد (علیهماالسلام) در شهر تهران، خیابان پانزده خرداد شرقی تهران، کوچه امامزاده قرار دارد. ساختمان دارای صحن وسیع، مسجد، ایوان، ‏مهتابی، ضریح، حرم آیینه‌کاری، سرداب، گنبد کاشی مخروطی ‏شکل و سقاخانه است. کهن‌ترین اثر منقول این بقعه تاریخی، ‏که ساختمان اصلی بنای آن نیز به دوره مغول نسبت داده می‌شود، صندوق چوبی روی مرقد است و دارای تاریخ هشتصد و نودوپنج ه‍. ق ‏است. درروی آن در باب نام و تبار شریف امامزاده یحیی ‏چنین نوشته‌شده: «این بزرگوار با پانزده واسطه به امام چهارم (علیه‌السلام) می‌رسد و پس از پدرش نقابت طالبیه ری، قم و آمل را ‏به عهده داشته و به سال پانصد و نودودو ه‍. ق به دست علاءالدین تکش ‏خوارزمشاه به شهادت رسیده است.» سازه‌ی قدیمی این بقعه دربرگیرنده ‏برج خشتی هشت‌ضلعی متعلق به سده هفت هجری است که ‏مانند ابنیه دیگر عصر مغول، یک گنبد خشتی دوازده ضلعی هرمی ‏شکل بر بالای آن قرار دارد؛ و در روزگار قاجار گوشه و کنار این برج ‏را با کاشی‌های هفت‌رنگ آراسته ساخته بودند و اینک در جایگاه ‏برج خشتی و پیشین، بقعه هشت‌ضلعی کنونی ساخته‌شده است.
• آستان مقدس امامزاده حسن (علیه‌السلام) در جنوب غربی تهران، خیابان قزوین خیابان امین الملک ما بین پل امامزاده معصوم و سه‌راه آذری واقع است. بقعه آن حضرت دارای گنبد و بارگاه و صحن وسیع است. ورودی این بنا به طرف شمال قرار دارد و اطراف آن را صحن فراگرفته است. میان مهتابی و حرم مطهر، درب خاتم فوق‌العاده برجسته کارگزاری است که بر روی آن با خطوط نستعلیق امامزاده حسن (علیه‌السلام) را فرزند امام حسن مجتبی (علیه‌السلام) معرفی کرده که تاریخ هزار و دویست و هفتاد و شش قمری دارد. بالای دیوارهای حرم کناره‌ای پهن دربرگیرنده کتیبه قرآنی است که به خط ثلث و برجسته به رنگ طلایی بر زمینه لاجوردی گچ بری شده است. گنبد بقعه با ترکیبی هماهنگ و سنجیده از کاشی‌های سپید و فیروزه‌ای بر زمینه مشکی و کتیبه‌ای قرآنی در دورادور پوشیده شده و کتیبه آن نشان می‌دهد که مربوط به زمان ناصرالدین‌شاه قاجار است. بر پایه شجره‌نامه موجود، آن حضرت از نوادگان امام حسن مجتبی (علیه‌السلام) و پسرعم حضرت عبدالعظیم (علیه‌السلام) است.
• آستانه مقدسه امامزاده سیده ملک خاتون (علیها السلام) از تبار امام موسی بن جعفر (علیه‌السلام) است. سیده ملک خاتون یا شیرین‌ دخت اسپهبد رستم طبری معروف به ام‌الملوک از فرمانروایان آل‌بویه بود. او نخستین زن حکومتگر شیعی مذهب در تاریخ ایران بود. او از خاندان باوندیان طبرستان بود. او همسر فخرالدوله دیلمی و همچنین مادر دو تن از شاهان آل‌بویه به نام های شمس الدوله دیلمی و مجد الدوله دیلمی بود. آستانه امامزاده سیده ملک خاتون (علیها السلام) در تهران خیابان خاوران، خیابان شهید برادران سجادی، هشت متری ملایری واقع شده است. در سال هزار و سیصد و هفتادوهشت ش فعالیت‌های عمرانی و نماکاری و اجرای طرح‌های توسعه و محوطه‌سازی و ایجاد فضای سبز، به شیوه زیبایی در این بقعه انجام‌شده است. سازه‌ی اصلی حرم، تاریخی و از آثار زمان فتحعلی شاه قاجار است که بر پایه کتیبه سنگ مرمر و کاشی‌های مرقد به دست نواب علیّه سلطنت خانم ملقب به محترم السلطنه بنت بدیع الملک میرزای عمادالدوله در سال هزار و سیصد و نه ه ق بازسازی گردیده است.
• آستان امامزاده صالح (علیه‌السلام) در تهران، منطقه فرحزاد، بلوار ایثار، خیابان امامزاده داود (علیه‌السلام) واقع شده است. بقعۀ امامزاده صالح با داشتن گستره‌ای کم‌وبیش زیاد یکی از اماکن مقدس کهن و شناخته‌شده در منطقۀ فرحزاد است. ازآنجاکه این امامزاده به‌تازگی موردبازسازی قرارگرفته، روزانه پذیرای شمار اندکی زائر است و در سطح شهر تهران چندان شناخته‌شده نیست. سه خیابان امامزاده داوود، ایثار و البرز شش به ترتیب در جنوب، شرق، شمال و غرب امامزاده قرار دارند. بقعه از شرق، شمال و غرب با ساختمان‌های مسکونی بلند و نوساز احاطه‌شده است. در دسترسی به بنا مشکل خاصی وجود ندارد و وسایل نقلیه به‌سادگی تا مقابل بقعه در رفت‌وآمدند. راه دسترسی به بقعه از راه بزرگراه یادگار امام، خیابان ایثار، چهارراه ایثار، خیابان امامزاده داود است. درگذشته، پهنۀ فرحزاد دهی در شمال غربی دارالخلافۀ تهران بوده که به دو بخش بالا (بالا ده) و پایین (پایین ده) تقسیم می‌شده است. تاریخ احداث سازه‌ی اولیۀ بقعه بر لوحه‌ای سنگی و طرف بالای مرقد در درون ضریح روی زمین کارگزاری و کتیبۀ روی این لوحه در پنج رَج به خط نستعلیق برجسته و دربرگیرنده این عبارت بوده است:

شادباش آن‌کس که این بنیاد ساخت

شادی دیگر که چون پولاد ساخت

نهصد و هشتادوشش این روضه را

بهر اولاد علی‌آباد ساخت

• آستان مقدس امامزاده روح الله (علیه‌السلام) در خیابان باب همایون در بَر پایین‌دست میدان امام خمینی (رحمة الله علیه) واقع است. درازای درونی آن قریب شش متر و پهنای آن چهار متر است. ضریح قبلی چوبی زیبایی بود. لوح کاشی‌کاری کوچک بالای در آن تاریخ هزار و سیصد و یازده قمری را نشان می‌دهد. دارای آرامگاهی به دیرینگی سیصد سال و ساختمانی به‌اندازه چهاردر پنج متر بود که پس از انقلاب اسلامی ساخته شد. سراچه کوچک این امامزاده با انبوه تابلوهای مذهبی، تابلو فرش، کتیبه، لوستر و عموماً کهن، آذین‌شده، تنها اثر تاریخی این بقعه لوح کاشی‌کاری کوچکی به تاریخ هزار و سیصد و یازده هجری قمری است. ضریح چوبی زیبایی در میان سراچه، دریچه‌ای در کنار دیوار شرقی و بر روی زمین که منتهی به سرداب بقعه وجود دارد. کف سرداب با کاشی‌کاری آبی فرش شده و دیوارهای آن آجری است. صندوقی بسیار کهن بر روی مرقد امامزاده روح الله (علیه‌السلام) قرار داشت، آن را نیز مانند ضریح با پارچه‌ای سبزرنگ پوشانده و روی آن را با چند گلدان و چراغ آذین نموده بودند. بخشی از زمین وقفی آن نیز در اختیار ساختمان مخابرات است. سازه‌ی این بقعه که به مرور زمان فرسوده و ویران‌شده بود، در سال‌های گذشته نوسازی شده است.
• آستان امامزاده سید ولی (علیه‌السلام) در شهرستان تهران، شهر تهران، خیابان پاچنار، بازارکفاشها واقع شده است. سازه‌ی ساختمان بقعه چهارگوش شکل و هر بَر آن تقریباً سه متر و پنج‌دهم است و شاه‌نشین‌هایی به ژرفای دو متر یا دو متر و پنج‌دهم بر گستره حرم از چهار سوی می‌افزاید و مدخل اصلى صحن آن از سمت درِب جنوبى، روبه‌روى مدرسه شیخ عبدالحسین است. ضریح فلزی به ابعاد دو در سه متر مربع با کتیبه‌های قرآنی و سروده‌هایی از محتشم به خط نستعلیق در سال‌های اخیر ساخته‌شده و بر روی مرقد کارگزاری گردیده است. ضریح پیشین از جنس چوب و متعلق به دوره قاجاریه بوده است. بقعه امامزاده سید ولی اخیرا بازسازی گردیده و در پیرامون آن خوابگاهی سه طبقه برای طلاب علوم دینی ساخته‌شده است. بقعه از سازه‌های زمان فتحعلی شاه است. در شمال غرب بقعه مسجدی از دوره فتحعلی شاه قاجار به یادگار مانده است. تبار ایشان به امام موسی کاظم (علیه‌السلام) می‌رسد.
• آستان امامزاده سید ناصرالدین (علیه‌السلام) در بَر غربی خیابان خیام، میان چهارراه گلوبندک و میدان محمدیه واقع است. کهن‌ترین رقم تاریخ موجود در این بقعه، سال نهصد و نودوسه هجری قمری است که در کتیبه‌ای بر روی پاره درازی چوب به خط ثلث برجسته نوشته‌شده است و بالای پنجره آهنین در پشت ضلع شمالی ضریح نصب‌شده است، نوشته کتیبه چنین است: «وقف کرد این پنجره را بر مزار کثیر الانوار امامزاده واجب‌التعظیم امامزاده سید ناصرالدین بن­الامام الهمام زین‌العابدین علیه‌السلام توفیق آثاری حاجی الحرمین میرزا تقی … مغفرت پناه شکرالله تهرانی، به عمل استاد قطب‌الدین بن سیف طرشتی فی سنه ثلث و تسعین و تسعمایه کتبه یادگار بن الکربلایی حیدر … عفی الله تعالی عنهما بمنه و کرمه». امامزاده سید ناصرالدین (علیه‌السلام) از نخستین امامزاده‌های تهران است که پیشینه آن مربوط به پیشین از انتخاب این شهر به پایتختی است؛ و ساختمان امامزاده سید نصرالدین بیش از نهصد سال دیرینگی دارد و یکی از کهن‌ترین امامزاده‌های تهران است. شادروان جلال آل احمد نوشته‌ای درباره آبادی اجدادی‌اش اورازن طالقان دارد که در آن از امامزاده‌ای در این آبادی یادکرده و افزوده این مضجع قبور فرزندان سید نصرالدین تهران است. امامزاده سید ناصرالدین (علیه‌السلام) شجره‌نامه و سلسله‌اش به نقل از زنده‌یاد حضرت آیت الله عظمی مرعشی نجفی (رحمة الله علیه) که صاحب علم انساب بوده‌اند این‌گونه ذکرشده است: سید ناصرالدین بن سید احمد بن سلطانعلی بن محمد بن علی امام باقر (علیه‌السلام) است.
• آستان امامزاده صالح (علیه‌السلام) در شهرستان تهران، شهر تهران میدان تجریش واقع شده است. سازه‌ی نخستین و اصلی بقعه و بارگاه سده پنج هجری ساخته‌شده است،‌ که در جریان حملات مغول به ری، پیرامون سال ششصد و هفده هجری ویران و دوباره در سال هفتصد هجری غازان خان آن را احیاء و بازسازی می‌کند. پس از زمان ایلخانیان و در دوره صفوی و قاجار نیز بخش‌هایی به اصل بقعه افزوده شد. بر پایه کتیبه‌ای که برسردر ایوان ورودی و رواق شمالی حرم مطهر به خط نستعلیق گچ بری شده است، نگارگری‌های ظریف و مقرنس‌کاری‌های استادانه درون حرم در سال هزار و دویست و ده و در زمان هلاکو میرزا فرزند فتحعلی شاه قاجار صورت گرفته است. گنبد کاشی و نگارگری‌های زیبای درون حرم نیز مربوط به روزگار قاجار است. گسترش و تعمیرات بسیاری از بخش‌های این مجموعه پس از پیروزی انقلاب اسلامی انجام‌گرفته است. حضرت صالح ابن موسی الکاظم (علیه‌السلام) فرزند هفتمین پیشوای شیعیان جهان حضرت امام موسی کاظم (علیه‌السلام) است.
• آستان مقدس امامزاده علی‌اکبر (علیه‌السلام) در منطقه چیذر قرار دارد. به گفته راویان محلی تاریخ بنا به سده پنج برمی‌گردد. بازسازی آن در دوره قاجار بوده است. در پیرامون حرم مطهر گلزار زیبایی از شهدای دفاع مقدس قرار دارد که به شکلی منحصربه‌فرد طراحی‌شده است که خود به زیبایی نمای بیرونی حرم مطهر می‌افزاید. بقعه به علت واقع‌شدن در چیذر به نام، امامزاده علی‌اکبر چیذر آوازه دارد. با افزایش تعداد شهدای مدفون، هیئت‌امنا به‌فرمان ادارة اوقاف، بنیاد شهید، بنیاد جانبازان، بنیاد مستضعفان و صنایع دفاع برای رسیدگی به وضعیت بقعه اقدام به گسترش و تعمیر بقعه کردند و کم‌کم، طی سال‌ها بقعه به‌صورت کنونی درآمد. بقعه در جهت غرب به شرق روبه‌قبله است. گذر دسترسی به بقعه از یک سو میدان تجریش، خیابان شهرداری، خیابان دکتر علی شریعتی، بلوار صبا، خیابان شهید کریمی، خیابان شهید برادران سلیمانی، خیابان هاشمی علیا، میدان ندا، میدان امامزاده علی‌اکبر است. بقعه از شمال به خیابان هاشمی، از شرق به خیابان شهید بهمن‌پور، از غرب به خیابان سلیمی و از جنوب به خیابان واعظی منتهی می‌شود. در جنوب امامزاده مسجد قائم چیذر قرار دارد. برخی منابع صاحب بقعه را علی‌اکبر (علیه‌السلام)، از نوادگان امام زین‌العابدین می‌دانند. این منابع بیان می‌کنند که علی‌اکبر بن ابراهیم بن حسین بن امام زین‌العابدین (علیه‌السلام) در ده شمیران در خانه بعدالله یونس رسید، آن بد سرانجام امامزاده را دشنام داد و... فی‌الحال بیلی برگرفته محکم بر پیشانی علی‌اکبر زد و وی را شهید کرد. مکان دفن امامزاده را که سابق به نام (بشیرزد) شناخته‌شده بود، زیر چنار دانسته‌اند. بشیر زد سپس به چیزر و حال به چیذر تبدیل‌شده است. برخی مردم محل نیز باور دارند، امامزاده اسماعیل، نهصد سال پیش (سده پنج قمری) به چیذر آمده است و عده‌ای نیز آمدن امامزاده را در زمان مأمون عباسی و در پی ولایت امام رضا (علیه‌السلام)‌ می‌دانند.
• آستان امامزاده قاسم (علیه‌السلام) با گستره نزدیک به شش هزار متر مربع بر فراز بلندی مشرف‌به روستای گلاب دره، در بلندی هزار و هفتصد متری و به فاصله دو کیلومتری تجریش واقع شده است. سازه‌ی اصلی امامزاده برجی هشت‌ضلعی است که آن را از آثار قرن هفت هجری دانسته‌اند که بخش درونی حرم را تشکیل می‌دهد و گنبد پیازی شکل پوشیده شده از کاشی‌های آبی‌رنگ بر بلندی آن خودنمایی می‌کند. هر از خشت ساخته‌شده است. این بقعه امروزه دارای صحن، ایوان، مهتابی و گنبد کاشی‌کاری است. در زمان شاه‌طهماسب صفوی صندوقی با تاریخ نهصد و شصت‌وسه هـ. ق بر روی مرقد نهاده شد. این روستا در دامنه کوه سر چال کوچک واقع گردیده و درگذشته بنام دزج علیا معروف بود که واژه دز (دژ) کنایه از حضور قلعه‌ای در این مکان داشته است. این روستا از دو رود در بندکوگلاب دره مشروب می‌شده است. بخش نخستین و بنیادی و کهن بقعه دربرگیرنده برجی هشت‌ضلعی و آجری است که بخش درونی حرم امامزاده را تشکیل می‌دهد و گنبد پیازی شکلی آجری پوشیده شده از کاشی‌های زیبا و نیلگون رنگ بر بلندای آن خودنمایی می‌کند. ایشان از نوادگان حضرت امام حسن مجتبی (علیه‌السلام) است.
• آستان امامزاده مطیب (علیه‌السلام) در شهرستان تهران، شهر تهران، اوین، نزدیک میدان عطاءالدین، خیابان شهید کچویی واقع شده است. سازه‌ی ساختمان بقعه پیش‌ترها سراچه سنگی ساده مستطیلی شکلی به گستره نزدیک به هفتاد متر مربع داشته که ایوان ورودی آن رو به مشرق باز می‌شده است. ضریح و مرقد به‌صورت ساده و بدون تزیینات است. تنها اثر باقی‌مانده این بقعه که تا چند سال پیش از جلوه لازم برخوردار بود، درپی خاتم‌کاری شده همراه با آیینه‌کاری است. تبار امامزاده در زیارت‌نامه ایشان مطیب بن زید بن محسن بن موسی الکاظم (علیه‌السلام) ذکرشده است.
• آستان امام‌زادگان پنج‌تن (علیهم‌السلام) در لویزان یکی از مکان‌های پرجاذبه و مقدس و باشکوه در بـین امام‌زادگان کشور است که همه‌ساله جمع کثیری از آرزومندان و ارادتمندان به اهل بیت عصمت و طهارت (علـیهم‌السـلام) از سرتاسر کشور برای زیارت و کسب برکات معنوی به ایـن مـکان مـقدس می‌شتابند. این مکان زیارتی در بالای تپه‌ای در محله‌ی لویزان در شمال شرق تهران واقع شده است که این ویژگی سبب شده است تا از صحن سرسبز و پردار و درخت امام‌زاده، نمایی زیبا از کلان‌شهر تهران و دامنه‌ی جنوبی کوه‌های البرز، چشم هر بیننده‌ای را نوازش دهد. این بقعه‌ی متبرکه دارای پیشینه چند صدساله است که پس از بازسازی‌های انجام‌شده. در این مکان مقدس مضجع شریف پنج‌تن از امام زادگان لازم التعظیم است که عبارت‌انداز:
• 1 سید حسین (علیه‌السلام) به نقل از سید ابوالحسن عمروی که از اعلام سده پنج هجری بوده، نخستین شخص به خاک سپرده در این بقعه‌ی متبرکه، سید حسین بن ابراهیم بن محمد الیمانی بن عبیدالله بن الإمام موسی الکاظم (علیه‌السلام) با کنیه‌ی ابوعبدالله است. که سیدی بسیار جلیل‌القدر، عظیم‌الشأن و بزرگوار بوده است. ایشان در جریان خیزش حسن بن علی الاطروش شرکت داشته و در حدود سال سیصد هجری قمری در شهرری به شهادت رسیده‌اند.
• 2 سید سالم (علیه‌السلام) پس از سید حسین، سید سالم بن ابی طاهر ابراهیم بن ابی جعفر محمد بن ابراهیم بن محمد الیمانی بن عبید الله بن الإمام موسی الکاظم (علیه‌السلام) که نوه برادری سید حسین شهید است، در این بقعه مدفون می شوند.
• 3 سید ابوطالب (علیه‌السلام)، سید ابوطالب محمد بن عبدالله بن ابی جعفر محمد بن ابراهیم بن محمد الیمانی بن عبیدالله بن الإمام موسی الکاظم (علیه‌السلام) که ایشان نیز نوه برادری سید حسین شهید می‌باشند، در این مکان مدفون هستند. این سه تن از سادات موسوی و از اعلام سده سوم و چهارم هجری به شمار می‌روند و از بزرگان سادات موسوی شهرری بودند. آنان به زهد و پارسایی آراسته و منشأ آثار و برکات بسیاری برای اهالی این دیار بوده‌اند.
• 4 سید رحیم (علیه‌السلام) چهارمین شخصیت که در این بقعه متبرکه به خاک سپرده است سید ابو محمد عبدالرحیم است که نسب شریفش با دوازده میانجی به امام صادق (علیه‌السلام) منتهی می‌شود. ایشان سیدی بسیار جلیل‌القدر و عظیم‌الشأن بوده‌اند. او از بیت نقابت و شهادت به شمار می‌رفت. جدش ابوعبدالله محمد در زمان خلیفه معتضد عباسی یا معتصم عباسی در شهرری به شهادت رسید
• 5 سید صائم (علیه‌السلام) واپسین شخصیتی که در این آرامگاه متبرک به خاک سپرده شده است نواده بزرگوار امام حسن (علیه‌السلام) است که تبار شریفش با بیست‌ودو واسطه به آن حضرت منتهی می‌شود. او سیدی جلیل‌القدر و بسیار عظیم‌الشأن و نواده برادری حضرت عبدالعظیم حسنی (علیه‌السلام) است.
• آستان مقدس امامزاده زید علیه‌السلام نشانی: بزرگراه آیت الله سعیدی پس از شهرداری منطقه بیست‌ویک
• آستان مقدس امامزاده قاضی الصابر در دهکده ونک
• آستان مقدس امامزاده قاسم علیه‌السلام گلخندان نشانی: بومهن، خ شهید زاهدی، روستای گلخندان
• بقعه شیخ صدوق نشانی: خیابان ابن‌بابویه بقعه شیخ صدوق (ره)
• آستان مقدس امامزاده هادی علیه‌السلام نشانی: خیابان ابن‌بابویه امامزاده هادی (ع)
• آستان مقدس امامزاده ابوالحسن علیه‌السلام نشانی: شهری ری، خیابان سیزده آبان امامزاده سه دختران (س)
• آستان مقدس امامزاده سه دختران سلام‌الله علیها نشانی: میدان نارنج شهرری بقعه سه دختران
• آستان امامزاده اسماعیل (علیه‌السلام) در شهرستان تهران، شهر تهران، خیابان کلهر، منطقه چیذر، نزدیک بقعه امامزاده علی‌اکبر واقع شده است. سازه‌ی ساختمان بقعه از درون به‌صورت چهارگوش و از بیرون به‌صورت هشت‌ضلعی است و در گستره صد و پنجاه مترمربع طراحی‌شده است. ساختمان حرم گویای پیشینه و اصالت تاریخی بنا دارد. به دلیل قرار گرفتن حرم در مناطق مسکونی امکان گسترش حرم وجود ندارد. ضریح مطهر آن حضرت، مشبک و بالای آن فرم نیم‌گرد دارد. مرقد مطهر در داخل ضریح سنگ مرمر بزرگی است. گنبد بنا به رنگ سبز نگارگری شده که مدتی از عمر آن می‌گذرد. در چوبی ساده ورودی به حرم و دیوارهای آجری درون آن بارنگ سبز نگارگری و نیمه پایین دیوار از سنگ مرمر پوشیده شده است. این بنا دارای صحن مشجر با درختان بسیار کهن‌سال است. این امامزاده دارای حسینیه‌ای گسترده و از امکانات رفاهی جهت زائرین برخوردار است. به باور اهالی، امامزاده اسماعیل بن زکریا از احفاد امام موسی کاظم (علیه‌السلام) است. وی سید اسماعیل بن ابی القاسم احمدالافقم بن ابی القاسم علی الزانکی بن اسماعیل جالب الحجاره بن حسن بن زید بن امام حسن (علیه‌السلام) باشد که بنا به گفته ابن طباطبا در ری می‌زیسته و پدرش در نیشابور به شهادت رسیده و دو برادر به نام های ابوالحسن علی و قاسم (علیهماالسلام) دارد.
• آستان امامزاده عبدالله (علیه‌السلام) در شهرستان تهران، بخش مرکزی، شهر تهران، روستای سرخ حصار واقع شده ‏است.‏
• آستان امامزاده اهل بن علی (علیه‌السلام) برابر نگاره‌های موجود در سال هزار و سیصد و بیست‌وهشت هـ ش، ورودی بقعه به‌صورت ‏دالانی با سقف چهار طاقی بوده و روی سکوهایی که درون این دالان قرار ‏داشته، کالاهایی به فروش می‌رسیده است. طرح کلی بنا به‌صورت کنونی ‏ولی تماماً خشت و گل بوده است‎. در پیرامون بنا نیز گویا رواقی بوده که در بازسازی‌های پس‌ازآن ازمیان‌رفته ولی ‏هسته‌ی بنیادی بنا چون گنبد خانه و ایوان باقی‌مانده است. در دهه ‏هزار و سیصد و سی هـ ش، در سازه‌ی بقعه بخش قابل ارزشی دیده نمی‌شد. در داخل ‏حرم روی گچ نگارگری شده بود، ولی اکنون پس از بازسازی‌ها دیگر نشانی از آن ‏وجود ندارد. روی دیوار دو طرف ایوان دوازده بیت شعر به خط نستعلیق ‏بر خشت بزرگ کاشی، به تاریخ هزار و دویست و شصت و هشت هـ ش هزار و سیصد و هشت هـ ق، نوشته و نصب ‏گردیده بود. بر پایه نوشته‌ی روی سنگ آرامگاه، صاحب بقعه از نوادگان امام حسن ‏مجتبی (علیه‌السلام) است. ولی درگذشته، زیارت‌نامه‌ای در حرم موجود بوده که ‏ایشان را از پسران حضرت علی (علیه‌السلام) و برادر حسین (علیه‌السلام) معرفی می‌کرده ‏است.
• آستان مقدس امامزادگان هفت‌دختران (علیهم‌السلام) در خیابان شهید مصطفی خمینی، دیواربه‌دیوار کوچه شهید درویش نوری جای گرفته است. سازه با اندکی چرخش بسته به محور شمالی ـ جنوبی متوجه سوی قبله است. تاریخ نخستین بنا نزدیک به قرن دو هجری و تاریخ بازسازی هزار و سیصد و پنجاه‌ویک هـ ش است. زیارتگاه درگذشته، بقعه به گستره چهل متر مربع و به شماره هزار و دویست و پنجاه‌وهشت در بخش نه تهران قرار داشت و آغاز کوچه هفت‌دختران، کوچه رضا قلی خان و انجامش، خیابان سیروس بود روی کتیبه‌ای در جداره روبه روی بقعه تاریخ هزار و سیصد و سی‌وپنج هـ ش نوشته‌شده است. خانه مجاور بَر شمالی بقعه نیز قدیمی اند و بیش از هفتادسال پیشینه دارد. بیشتر ساختمان‌های پیرامون مسکونی و قدیمی است و عناصر و فضاهای باارزش بسیاری، از نظر معماری، در آنها دیده می‌شود. هرچند دخل و تصریفات، ویران کردن‌ها و نوسازی‌های بسیار مایه تغییر بافت قدیمی محل شده است. از تاریخ ساخت سازه‌ی نخستین بقعه نزدیک به هزار و دویست سال می‌گذرد. امامزادگان هفت‌دختران منسوب به امام موسی کاظم (علیه‌السلام)، به روایتی از خانواده بزرگان ایرانی روزگار صفوی و به روایتی دیگر از احفاد شاه خلیل الله و از سادات حسینی هستند.
• آستان امامزاده نورالله (علیه‌السلام) در خیابان باب همایون، کنار میدان امام خمینی (رحمة الله علیه) واقع است. در فاصله صد و پنجاه متری امامزاده روح الله و در کوچه‌ای بالاتر از آن، حرم امامزاده نورالله (علیه‌السلام)، برادر امامزاده روح‌الله وجود دارد که ه با گنبدی سیمین رنگ تنها صد و پنجاه متر آن سوتر آرام‌گرفته است. دیرینگی این سازه چهارصد سال است. تبار ایشان با بیست‌وهفت واسطه به امام حسن مجتبی (علیه‌السلام) می‌رسد.
• آستان امامزاده غیبی (علیه‌السلام) در شهرستان تهران، شهر تهران، بازار عباس‌آباد، کوچه مدینی، کوچه کدخدا واقع شده است.

• آستان مقدس حضرت عبدالعظیم الحسنی (علیه السّلام)، با بارگاه شریف حضرت امامزاده حمزه (علیه السّلام) و امامزاده طاهر (علیه السّلام) در شهرری، از سده سوّم تاکنون، به‌عنوان یکی از سرشناس‌ترین اماکن زیارتی و سیاحتی ایران از دیرباز مورد توجّه و عنایت دوستداران اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السّلام) بوده و در درازنای سال سیل عظیم زائران را از سرتاسر ایران و جهان به‌سوی خویش گسیل می‌دارد. باوجوداین تا سال‌ها پیش، این بارگاه کرامت به‌عنوان یک مرکز مورد توجّه مذهبی و فرهنگی و اجتماعی، از مدیریت هماهنگ و سازوبرگ منظم برخوردار نبود و فرمانروایان کشور از روزگار قاجار تا پهلوی نیز به‌رغم برخی توجّهات رویه‌ای و ریاکارانه، مستقیم و غیر مستقیم، در جهت منزوی و متروک کردن این حوزه‌های مقدّس، اقدام می‌نمودند و با اتّخاذ تفّکر و اندیشه حیله گرایانه جدایی دین از سیاست، کوشش می‌کردند، این مراکز تنها به‌صورت گورستان و پرستشگاه مورد استفاده باشد و نهادهای فرهنگی و اجتماعی از آن‌ها فاصله بگیرند. حضرت عبدالعظیم حسنی ((علیه السّلام))، یکی از شخصیت‌های بزرگ علمی، عملی و جهادی است که تاکنون آن‌گونه که شایسته است، شناخته‌نشده است. تبار حضرت عبدالعظیم ((علیه السّلام)) با چهار واسطه، به سبط اکبر پیامبر خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) و خاندان وحی می‌رسد فضیلت زیارت حضرت عبدالعظیم را با زیارت امام حسین (علیه السّلام) برابر دانسته است. به تعبیری روشن‌تر، زیارت حضرت عبدالعظیم (علیه السّلام) برای کسانی که آمادگی خطرپذیری برای زیارت امام حسین (علیه السّلام) را داشته باشند، پاداشی معادل زیارت آن حضرت دارد و حرم حضرت عبدالعظیم (علیه السّلام) شاخه‌ای از حرم سیّد الشهدا (علیه السّلام) است؛ و این خود، فضیلتی بزرگ و حاکی از جایگاه بلند عبدالعظیم در نزد اهل بیت (علیهم السّلام) و عظمت معنوی ایشان است. در میان امامزادگان، شخصیت‌های بزرگی وجود دارند؛ ولی درباره هیچ‌یک از آن‌ها نقل نشده و حداقل به ما نرسیده که زیارتش با زیارت سیدالشهدا (علیه السّلام) برابری کند.
• آستان مقدس امامزاده نوربخش (علیه السّلام) در سولقان میان روستای زیبای سولقان امامزاده سید محمد نوربخش (شناخته‌شده به امامزاده نور) از عارفان، پارسایان و نوادگان امام موسی کاظم (ع) بوده است که در سده نه هجری قمری می‌زیسته است. ایشان پس از مبارزات و زندانی شدن و تبعید،سرانجام در روستای سولقان دار فانی را وداع می‌کند.
• آرامگاه ابن‌بابویه نخستین گورستان شهرری و دومین گورستان تهران شمرده می‌شود و بسیاری از نامدارترین چهره‌های ایران در آن به خاک سپرده‌شده‌اند.بقعه ابوجعفر معروف و ملقب به شیخ صدوق ابن‌بابویه که در آرامگاهی به همین نام قرار دارد، در خیابان ابن‌بابویه و بالاتر از سه‌راه ورامین شهرری در شهر تهران واقع است. پیشینه آرامگاه ابن‌بابویه به زمان فتحعلی شاه می‌رسد؛ ولی بجز کتیبه‌ای که در آن آیات قرآنی به خط یکی از خوشنویسان سرشناس قاجار نگاشته شده، هیچ نشان دیگری که گواهی از دیرینگی آرامگاه باشد، در آن وجود ندارد. آرامگاه ابن‌بابویه، آرامگاه‌های خانوادگی و قدیمی، عجیب‌وغریبی دارد که هر دیدارکننده‌ای را وسوسه می‌کند به درونشان نگاهی بیندازد. این آرامگاه از جمله آثار تاریخی شهرری شمرده می‌شود. شهر باستانی ری با بیش از هشت هزار سال پیشینه، یکی از بزرگ‌ترین مراکز تمدنی شناخته‌شده جهان است.
• آرامگاه امام خمینی (س) که در ایران به "حرم مطهر" شهره است، در جنوبی‌ترین نقطه تهران و در کنار گلزار شهدای بهشت‌زهرا (س) بناشده است و در گونه خود، در حقیقت مجموعه‌ای بزرگ و کم مانند به شمار می‌رود. در شب چهارده خرداد زمانی که حال امام امت رو به وخامت بود، نشستی با حضور شادروان حاج سید احمد آقا خمینی و برخی از اعضای دفتر امام و دانشمندان قم و تهران و مسئولین کشور در جماران تشکیل و درباره محل دفن ایشان نظرهای مختلفی ارائه شد و هر یک از مسئولین و سران نظام و برخی از مراجع و علما پیشنهاداتی داشتند. پس از جمع‌بندی که تهران فراخورترین محل برای خاکسپاری امام است، با نظر مرحوم حجت‌الاسلام‌والمسلمین آقای حاج سید احمد خمینی و دیگران مقرر شد که پیکر امام (س) در نزدیکی شهدای بزرگوار انقلاب اسلامی و بهشت‌زهرا دفن شود. گروهی برای موقعیت‌یابی و انتخاب گزینه برتر به بهشت‌زهرا و پیرامون آن عزیمت و پس از بررسی‌های همه جانبه، محل فعلی را گزینش نمود و با همکاری سازمان بهشت‌زهرا بخش مورد نظر از سوی مالک خریداری و واگذار شد. منابع مالی هزینه‌های این طرح عظیم از محل پشتیبانی‌های مردمی، اعتبارات، همیاری دستگاه‌ها و نهادها، نذورات، عایدات و موقوفات برآورده می‌شود.در زمان ارتحال تا چهلم امام خمینی (س)، حرم نخستین با مرکزیت ضریح مطهر شکل گرفت و پوشش آن با استفاده از امکانات موجود در کشور و سازه‌های فضایی در مدت کمی پوشیده شد. گنبد اصلی نیز با استفاده از هشت ستون و بلندی هشت متر ظهور پیدا کرد. همچنین چهار گلدسته در شمال، جنوب، شرق و غرب ساخته شد. درازای هرکدام از این گلدسته‌ها به نودویک متر می‌رسد. چهار ورودی عظیم ضریح مطهر را که در مرکزیت مربع وسط قرار دارد، در برگرفته است. شیوه معماری اسلامی با به‌کارگیری مصالح و اندازه ویژه و امروزین از آن نمادی ساخته که هر زائری را شیفته خود می‌کند.نمای درونی حرم که تنها بر چهارستون استوار است، جلوه و شکوه ویژه‌ای را به بیننده القا می‌کند. این طرح تنها دو سال پس از ارتحال حضرت امام (س) نظر مسئولان را به خود جلب کرد و از سال هزار و سیصد و هفتاد بخش‌های نخستین طرح اصلی به اجرا درآمد
• حسینیه آقا سیده‌اشم مربوط به دوره قاجار است و یکی از قدیمی‌ترین هیئت‌های تهران و میراث خاندان سید شیرازی است. از ویژگی‌های آن، نگهداری شمار سی‌ویک جلد کتاب چاپ سنگی و منبر چوبی دیرینه دوره قاجار بود که مردم برای حاجت روا شدن، به آن متوسل می‌شدند. این اثر، به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است. حسینیه آقا سید هاشم با قدمت صد و سی‌ساله میراث خاندان سید شیرازیه است
• مقبره پیر عطا مربوط به دوره قاجار است و در تهران، خیابان پامنار،سه‌راه دانگی، نبش کوچه مشیر خلوت، شماره صد و چهل‌وشش واقع‌شده و این به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.آرامگاه پیر عطا، آرامگاه یکی از نوادگان موسی بن جعفر است که سید العلما پیر عطا نامیده شده است. مقبره و صحن اطراف آن طبق گفته متولی امامزاده در اندازه دویست و پنجاه‌تا سیصد سال پیش راه‌اندازی گردیده است. نگاشته شده بر لبه بدنه بیرونی دیوار نمای شمالی در بیرونی سال هزار و دویست و چهارده ه.ق را نشان می‌دهد که سال بازسازی بنا است.
• مسجد و مدرسه قنبرعلیخان (مسجد قنبر علی، حوزه حاج قنبر علی خان، مدرسه سعدیه، مسجد رضا مارمولک) در روزگار قاجاریان و پادشاهی رضاشاه توسط «سعد الدوله حاج قنبر علی خان کرد مافی» مسجد قنبر علی خان بناشده است. مسجد قنبر علی خان پس‌ازآنکه در سال هزار و دویست و هشتادوهشت توسط یکی از درباریان به نام «سعد الدوله حاج قنبر علی خان کرد مافی» بنا شد، پس از ساخت فیلم «مارمولک» توسط کمال تبریزی در سال هزار و سیصد و هشتادودو در این مسجد، سازمان میراث فرهنگی مسجد مذکور را در سال هزار و سیصد و هشتادوسه ثبت ملی و سپس مسجد قنبر علی خان به عنوان حوزه در اختیار حوزه علمیه مروی قرار گرفت. با توجه به اینکه مسجد قنبر علی خان حوزه بوده، ورود بانوان ممنوع ولیکن ورود آقایان با هماهنگی قبلی مهیاست. نشانی استان تهران، شهر تهران، خیابان شهید سید مصطفی خمینی (سیروس سابق) حدفاصل چهارراه سرچشمه تا چهارراه سیروس، جنوب بیمارستان سپیر، خیابان شهید علی مرادی (تقوی سابق و سرجمبک اسبق)، روبروی بازارچه سراجان غدیر، بن‌بست اول، شماره سی‌ودو قدیم و دو جدید
• مسجد نظام الدوله از ابنیه دوره ناصرالدین‌شاه قاجار است که در کتیبه موجود در بنا یک بیت شعر در برگیرنده تاریخ ساخت و نام بانی مسجد است:«گذشت چون‌که ز هجرت هزار و سیصد و ده بنای خانه نهاد به‌سان ابراهیم»بانی مسجد، ابراهیم خان نظام الدوله امیر توپخانه بوده است.با ورود به مسجد نظام الدوله شاهد تزئینات زیبا و چشمگیری هستیم. این تزئینات دربرگیرنده آجرکاری و کاشی‌کاری است. سردر ورودی با کاشی‌های هفت‌رنگ مربع شکل با تزئینات گل‌وبوته آذین‌شده است که رنگ‌های زرد، آبی، لاجوردی، صورتی و سپید در آن‌ها به‌کاررفته است. بنای مسجد نظام الدوله در نزدیکی مدرسه دارالفنون قرار دارد که در درازای سال‌های سال مورد مرمت و بازسازی قرارگرفته است. نشانی: خیابان ناصرخسرو کوچه ناظم الاطباء
• کهف الشهدا ولنجک انتهای بلوار دانشجو خیابان ابرو مدفن شهیدان گمنام
• گورستان ظهیرالدوله هنگامی‌که علی خان ظهیرالدوله در روز سه‌شنبه بیست‌وچهار ذی‌قعده سال هزار و سیصد و سه خورشیدی در اثر سکته قلبی در باغ خود در جعفرآباد شمیران درگذشت، در همسایگی باغ خود در گورستان همگانی که میانه تجریش و امام‌زاده قاسم واقع بود، به خاک سپرده شد. پیش‌ترها در این محل گورستان کهنه‌ای قرار داشت و بعدها خانقاه ظهیرالدوله نیز به همین محل منتقل‌شده بود. ولی پس از خاک‌سپاری ظهیرالدوله، مریدانش، این گورستان قدیمی و خانقاه را «آرامگاه ظهیرالدوله» خواندند. محل دفن ظهیرالدوله، درست در زیر درختی بود که داغداغان نامیده می‌شد و ظهیرالدوله در طی ایام زندگی خود، بیشتر در سایه همین درخت می‌نشست. وی پیش از خاکسپاری، به دست مولوی رشتی که بعدها خود او هم در همین‌جا دفن گردید، تغسیل گردید و انجمن اخوت، این گورستان همگانی را محصور ساخته و گورستان (ظهیرالدوله) نامیدند.از آنجا که ظهیرالدوله مورد پذیرش بیشتر طبقات اجتماعی بود، بسیاری از هنرمندان، سیاست‌مداران و دانشمندان وصیت کردند که در این آرامگاه دفن شوند و به همین جهت متولیان خانقاه و مریدان ظهیرالدوله، از جهت فروش زمین‌های آرامگاه، درآمد سرشاری به دست آوردند.از سال‌های هزار و سیصد و چهل به بعد خاکسپاری درگذشتگان در این مجموعه ممنوع شد و دفن افراد در سال‌های چهل تا پنجاه با اجازه‌نامه ویژه و آن‌هم به‌صورت محدود انجام می‌شد. واپسین خاکسپاری در آرامگاه ظهیرالدوله در سال هزار و سیصد و پنجاه‌ونه انجام‌شده است. از افراد برجسته و سرشناسی که در گورستان ظهیرالدوله به خاک سپرده‌شده‌اند، می‌توان به افراد زیر اشاره کرد:  ایرج میرزا، درویش‌ خان،حبیب سماعی، محمدتقی بهار، غلامرضا رشید یاسمی، حسین هنگ‌آفرین، رضا محجوبی، حسین طاهرزاده، ابوالحسن صبا، داریوش رفیعی، قمرالملوک وزیری، مرتضی محجوبی، روح‌الله خالقی، فروغ فرخزاد حسین یاحقی، رهی معیری، سید حسن تقی‌زاده، حسین تهرانی، فضائل تدین نورعلی برومند.   نشانی خیابان دربند خیابان ظهیرالدوله
• تکیه نیاوران مربوط به روزگار قاجار است و در تهران، خیابان شیهد باهنر، پس از کاخ نیاوران، نبش خیابان مسجد واقع‌شده ناصرالدین‌شاه دلبستگی بسیار به منطقه نیاوران داشت. طی سال‌هایی که ایام محرم مصادف با تابستان می‌شد و او در کاخ صاحبقرانیه نیاوران به سر می‌برد با توجه به دلبستگی اش به برگزاری مجالس تعزیه، تصمیم گرفت تکیه‌ای نیز در آن منطقه بنا کند. ساخت تکیه نیاوران به‌فرمان ناصرالدین‌شاه به دست استاد حسن خرپاکوب انجام شد. پیشینه تکیه نیاوران به صد و پنجاه‌وسه سال پیش برمی‌گردد. ریخت کلی تکیه دگرگونی‌های فراوانی داشته است و در آغاز خبری از شیروانی، خرگاه و طاق‌نما نبوده است. در آن زمان دورتادور این تکیه طاق‌نما بود و هر یک از طاق‌نماها مربوط به یکی از خانواده‌های نیاوران بود که در زمان مراسم‌ها در بخش خودشان چای درست می‌کردند و با چراغ‌نفتی و پارچه سیاه به پیشباز محرم می‌رفتند
• بقعه سرقبرآقا (بلندترین برج آرامگاه تهران) در بَر جنوبی چهارراه مولوی انتهای خیابان شهید مصطفی خمینی (سیروس سابق) قرار دارد. قبر حاج میرزا ابوالقاسم تهرانی امام جمعه تهران در کنار آرامگاه سید زین‌العابدین، آرامگاه همسرش، ضیاءالسلطنه، نیز در این مکان است. دریکی از ایوان‌های این آرامگاه نیز شخصیت‌هایی چون ناظم‌الاطبا و سید مهدی امامی، از چهره‌های سیاسی دوران پهلوی  مدفون هستند.
• کلیسای سرکیس یا کلیسای سارکیس مقدس (Saint Sarkis Cathedral) کلیسایی متعلق به ارمنیان است که از سال هزار و سیصد و چهل‌ونه در دل شهر تهران قرار دارد. این کلیسا با هزینه یکی از نیکوکاران ارمنی به نام «مارکار سرکیسیان» ساخته‌شده و طرح آن کاری از مهندس اوژن آفتاندلیانس است. نمای سپید رنگ این بنا آرامش ویژه‌ای دارد و قامت افراشته آن شکوه و استواری چشم‌نوازی را به چشمان شما پیشکش می‌کند. پیش از آنکه این کلیسا ساخته شود، مقر خلیفه‌گری ارامنه تهران، در کلیسای مریم مقدس بود؛ ولی پس از اتمام ساخت کلیسای سرکیس مقدس به این مکان منتقل شد. خلیفه‌گری ارمنی‌های تهران، یک مرجع و سازمان دینی است که مسئولیت سازمان رویدادهای ارمنی‌های تهران و بخش شمال کشور را بر دوش دارد و درزمینه سازمان امور کلیساها، مدارس، گورستان‌ها و رسیدگی به زندگی فرهنگی و اجتماعی ارمنی‌های حوزه تهران فعالیت می‌کند. پس از جابجایی ساختمان این مرجع دینی به کلیسای سرکیس مقدس، از این کلیسا به‌عنوان نماد مسیحیت تهران یاد می‌شود. این کلیسا بر پایه طرح بازیلیکا ساخته‌شده است. بازیلیکا به کلیساهای برجسته و بزرگی اتلاق می‌شود که نمود صلیب دارند. پلان کلیسای سرکیس نیز چه از داخل و چه از خارج به شکل بازیلیکاست و چهارگوش بلندی با جهت طولی شرق به غرب را تشکیل می‌دهد. در کلیسای سرکیس مقدس امانت خانه‌های دو سوی محراب، در سمت شرقی ساختمان قرار دارند و راهروی ورودی اصلی، در غرب بنا واقع‌شده است. شیوه قرارگیری این پاره‌ها در کنار هم باعث می‌شود که کلیسا از داخل نیز دارای پلان صلیبی شکل باشد.این بنا، نمای سپیدش را مدیون سنگ مرمر سپیدی است که در دیوار بیرونی آن به‌کاررفته است. دیوارهای درونی و سقف نیز با گچ پوشانده شده‌اند و به همین دلیل، فضای درونی بنا همخوانی دلنشینی با نمای بیرونی دارد. در ادامه بخش‌های گوناگون این کلیسا عبارت‌اند از:
• . گنبد کلیسای که به شیوه تک ناوی ساخته‌شده است.
• . ناقوس خانه‌ها کلیسای سرکیس مقدس دو ناقوس خانه دارد که در دو طرفِ راهروی ورودی غربی کلیسا و بالای ورودی ساختمان، قرار گرفته‌اند. این ناقوس خانه‌ها برج‌هایی با پلان چهارگوش هستند و در انتهای آن‌ها گنبدهایی مانند به گنبد هسته‌ای کلیسا با ساق‌های هشت‌ضلعی خودنمایی می‌کند.
• . ورودی‌های کلیسای سرکیس مقدس در دیوار غربی بنا واقع‌شده‌اند. یک ورودی اصلی و بزرگ‌تر در میانه قرار دارد و دو ورودی کوچک‌تر نیز در دو طرف بالادست و پایین‌دست بنا دیده می‌شوند. این دو ورودی کوچک پشت‌تر از ورودی اصلی و در زیر ‏برج‌های ناقوس قرارگرفته‌اند. بخش بالای دیوار بَر غربی، دارای سنتوری با بلندی کم است. این دیوار بر خلاف دیوارهای دیگر بخش‌های ‏کلیسا نمایی شیشه‌ای با نگاره صلیب‌های بزرگ داشت که پس از تخریب در جریان جنگ تحمیلی تغییر یافت. ازآنجاکه کلیسا بر روی سکوی کمابیش کوتاهی ساخته‌شده، طراح در بخش غربی آن پله‌هایی را تعبیه کرده که در برابر در ورودی کلیسا قرار دارند.

• آرامستان ارامنه

شهید محلاتی خیابان ده فروردین میدان امام حسن

شمال خیابان پاسدار گمنام

بین شهید رضائی تاجری از غرب و مستفیذ از شمال

آرامستان بوراستان،در سال 1974 م برابر با 1353 ش بنا شده است.

این گورستان در حومه شهر تهران در خیابان خاوران، پس از خاورشهر،

در کیلومتر 10 جاده خراسان به طرف گرمسار واقع‌شده است. آرامستان

بوراستان تنها گورستان دایر ارامنه در تهران است و دارای چاپلی

است. «استپانوس مقدس» (کلیسای کوچک) به نام

بهشته خاوران خاوران کنار فرهنگسرای خاوران

قبرستان یهودیان چهارمین گورستان اختصاصی یهودیان تهرانعد از

گورستا نهای خیابان سپه در عصر کریم‌خان زند سال 1135 تا 1250

خورشیدی برابر با 5506 تا 5629 عبری، گورستان سه‌راه دانگی در

کوی کلیمیان و گورستان خیابان مازندران در عصر ناصرالدین‌شاه قاجار

سال 1250 تا 1315 خورشیدی برابر 5629 تا 5696 عبری با وسعت

هفتادهزار و نهصد و پنج متر مربع مشتمل بر آرامگاه های مشاهیر

جامعه یهودی منجمله استادان سلیمان حئیم مولف فرهنگ نامه های

دوزبانه، طالع همدانی (شاعر ملی یهود)، ژانت کهن صدق قهرمان

دومیدانی ایران، دکتر منوچهر نیکروز (نماینده یهودیان در مجلس)،

مرتضی یافه یار دیرینه و خدمتگزار بهشتیه و شهیدان انقلاب اسلامی و

جنگ تحمیلی و... است

 آتشکده آدریان خیابان جمهوری، خیابان میرزا کوچک خان، شماره 4

(بَر شمالی دبیرستان فیروز بهرام)

سنگ بنای معبد آدریان در سال 1293 خورشیدی با حضور ارباب

کیخسرو شاهرخ، ریاست محترم انجمن وقت زرتشتیان تهران پای هگذاری

شد و ساخت آن در سال 1296 خورشیدی به پایان رسید. این بنا با

کمک مالی پارسیان هندوستان (بهرام جی بیکاجی) و زرتشتیان ایرانی

ساکن ایران و هند ساخته شد و آتش آن را با مراسمی خاص پس از 25

روز از آتشکده یزد به تهران و آدریان آوردند. این بنا سر در زیبایی دارد

کلیسای آنجیلی حسن‌آباد

کلیسای انجیلی کنونی توسط میسیون مذهبی آمریکایی ها بنا شد. در

سال 1874 م این کلیسا با وسعت بیشتر، کاربری فرهنگی نیز یافت و

مدرسه آمریکایی ها در آن شروع به کار کرد. مدرسه در سال 1319

شمسی به امر پهلوی یک بسته و تأسیسات فرهنگی آن به وزارت

فرهنگ ایران واگذار شد. برای تأمین آب مورد نیاز باغ و کلیسای انجیلی

که در خیابان سی تیر واقع است، برای نخستین بار در ایران چاه آرتزین

حفر شد. این باغ و کلیسا امروزه به‌صورت متروکه باقی است.

کنیسه باغ صبا خیابان شریعتی خیابان ملک یکی از کنیساهای مهم یهودیان در شمال شرق تهران است

قبرستان زرتشتیان شهرک امیرالمومنین

یکی از قبرستان های محل دفن زرشتیان و اجرای مراسم ویژه مذهبی

ایشان، سنت های گذشته زرتشتیان قرارداد اموات در محلهایی به نام

دخمه بوده که طی 50 تا 40 سال اخیر به دلیل مسائل بهداشتی و

مقررات شهری این کار دیگر انجام نشده و اموات این مذهب دفن می

گردند، از جمله موارد قابل ذکر این قبرستان وجود بنای یادمان شهدای

زرتشتی و همچنین اجرای مراسم مذهبی بوسیله آتش در این مکان می

باشد.

است.

کلیسای گئورگ مقدس

خیابان شاهپور (خیابان وحدت اسلامی فعلی)، بازارچه

قوام الدوله

مربوط به اواخر دوره صفوی است بنای اولیه این کلیسا طبق روایات

توسط دو تن از ارامنه ساکن آن محله به نامهای هوسپیان و استپانیان

بصورت محراب کوچکی جهت انجام فرایض دینی ارامنه ساخته‌شده

است

 کلیسای میناس مقدس ده ونک

مربوط به دوره قاجار استحسن مستوفی الممالک تعدادی از ارمنیان

استان چهارمحال و بختیاری را به تهران آورد و در ده ونک اسکان داد.

او در سال 1235 خورشیدی (1856 میلادی)، این کلیسا را برای

ارمنیان ده ونک به هزینه خود ساخت. مستوفی الممالک صلیبی از برنز

به کلیسا اهدا کرده است. بر روی صلیب این عبارت حک شده است:

. مستوفی الممالک ونک فی شهر ذیقعده الحرام 1278

کلیسای تادئوس و بارتوقیمئوس مقدس

خیابان شهید مصطفی خمینی، چهارراه مولوی، بازار

حضرتی، کوچه ارامنه

دوره زندیه این کلیسا که نخستین کلیسای ارامنه تهران محسوب میشود

از نظر معماری شباهت زیادی به کلیساهای ارامنه جلفای اصفهان دارد

کنیسه عزرا یعقوب خیابان مصطفی خمینی (سیروس سابق) کوچه سنگی

کوی حکیم شماره 16

این کنیسه بنابر وصیت عزرا یعقوب در سال 1273 خورشیدی بنا

گردید. عزرا یعقوب تاجری یهودی بود و نخستین کسی بود که در تجارت و

مبادلات بازرگانی با منچستر یکی از شهر های انگلستان روابط برقرار

کرده بود. او در زمستان 1273 بیمار شد و از دنیا رفت. بیوه عزرا

یعقوب، صنوبر حق نظر طبق وصیت شوهرش قسمت اعظم ثروت او را

در راه کارهای خیریه خرج نمود

کنیسه حیم یکی از کوچ ههای فرعی خیابان سی تیر، کوچه ایرج

این کنیسه را نخستین کنیسه شهری در تاریخ ایران به شمار آورده اند

نخستین کنیسه ای بود که در سال 1292 شمسی (5674 عبری) در

خارج از محله عودلاجان که مرکز اصلی سکونت یهودیان بود در یکی از

کوچ ههای فرعی خیابان سی تیر (قوام السلطنه سابق)، کوچه ایرج

ساخته شد

کنیسه آشر خیابان پامنار، سه‌راه دانگی، کوچه مشیر خلوت، کوچه

یامی

ین کنیسا به یادبود عشر بن مردخای کاشی و پسرانش در تاریخ 5054

عبری توسط بنیت حکیم آشر اسحاق و لئا بت خاخام یعقوب ساخته

شده است. این کنیسا نمایانگر هنر معماری یهودیان در بیش از یک قرن

پیش است. سقف کنیسا گذشته از خلق آثار هنری به نحوی طراحی

شده که بصورت بادگیر باعث خنکی محیط کنیسا نیز باشد. این کنیسا

از نظر معماری شاخص ترین کنیسا در بافت تاریخی محله عودلاجان

است

کنیسه ملاحنینا خیابان مصطفی خمینی (سیروس سابق) کوچه جاوید

پائین تر از بیمارستان دکتر سپیر

این کنیسه در کوچه ای پایی نتر از بیمارستان دکتر سپیر قرار دارد. تنها

علامت آن نشان ستاره داوود است که روی در کوچک آن نصب شده. در

کنیسه هم بسته است

قبرستان مسیحیان دروازه دولاب یکی از محل ههای قدیمی جنوب شرقی

تهران در سال 1855 میلادی با دفن شدن یک فرانسوی مسیحی شکل

گرفت. قبرستان مدفن خارجیان نامدار و مشهوری است که روزگاری در

قبرستان متروکه و ممنوعه تهران

بزرگراه شهید محلاتی، فی مابین خیابان شهید رضایی

تاجری شماره 3 از غرب، خیابان مستفیذ از شمال، املاک

مسکونی از شرق و گلخان ههای خیابان پاسدار گمنام از

جنوب

ایران زندگی می کردند. در گورستان دولاب قبر 409 سرباز و 528 تن

غیر نظامی وجود دارد، بخش لهستانی گورستان با دو نماد سنگی که

رویشان نشان عقاب و صلیب نقش بسته خودنمایی می کند، نمادهایی

که روی آنها به 3 زبان لهستانی، فرانسوی و فارسی نوشته شده است:

آرامستان تبعیدشدگان لهستانی که در موقع مراجعت به میهن خود

اینجا به خواب ابدی فرو رفتند. این گورستان با نا مهای دیگر نیز از

جمله گورستان لهستان یها، قبرستان اکبرآباد، قبرستان سلیمانیه،

قبرستان ارتودک سها، قبرستان کاتولیک ها و قبرستان آشوری ها شناخته

شده است. آرامستان لهستانیها هم همینجاست این قبرستان شامل 6

بخش است: کلیسای حواری ارمنی، ارتدکس شرقی رو سها، گرجی ها و

یونانی ها، کاتولیک رومی، کاتولیک ارمنی، آشور یها و لهستانی ها.

آرامستان ارتدکس ها

بزرگراه شهید محلاتی، فی مابین خیابان شهید رضایی

تاجری شماره 3 از غرب، خیابان مستفیذ از شمال، املاک

مسکونی از شرق و گلخان ههای خیابان پاسدار گمنام از

جنوب

دکتر مارکوف معمار گرجی تبار، طراح ساختما نهای مختلفی در شهر

تهران از جمله موزه پست در میدان امام خمینی و آنتوان سوروگین،

عکاس گرجستانی دوران قاجار و پهلوی هم در این قبرستان به خاک

سپرده شده اند.

آرامستان کاتولیکها

بزرگراه شهید محلاتی، فی مابین خیابان شهید رضایی

تاجری شماره 3 از غرب، خیابان مستفیذ از شمال، املاک

مسکونی از شرق و گلخان ههای خیابان پاسدار گمنام از

از آنجا که مالکیت قبرستان ارامنه متعلق به کشورهای روسیه، لهستان،

فرانسه و ایتالیا است و کسب مجوز از تمامی سفارتخان هها الزامی است و

با توجه به اینکه تأییدیه خلیف هگر یهای ارامنه، آشور یها، ارتودوک سها

و کاتولیک ها نیز مورد نیاز است، بازدید از این گورستان کمی سخت

جنوب

است اما غیرممکن نیست

نماد لهستانی های

مهاجر آرامستان ممنوعه

42 آرامستان ارامنه*

*گریگور آرامستان ممنوعه

کلیسای ارتودوکس

یونانی طالقانی تقاطع خیابان مفتح جنوبی

کلیسای سرکیس

مقدس خیابان کریم خان زند، ابتدای خیابان نجات اللهی شنبه تا پنجشنبه 08:30 صبح تا 14:30

آتشکده رستم باغ

(آدریان) تهرانپارس چهارراه اشراق

این باغ از رستم گیو به یادگار مانده است که شخصی متمول،

تحصیلکرده، نماینده زرتشتیان در مجلس و از اعضای انجمن زرتشتیان

در دوران گذشته بوده است. هدف ارباب رستم از بنای ساختمان و باغ،

اسکان تعدادی از زرتشتیان نیازمند بوده تا بتوانند آداب و رسوم خود را

بجا بیاورند. رستم باغ نمونه ای از مجموعه هایی است که زرتشتیان در

کشورهای هند و چین ساخته اند.

46

معبد گورودوارا سیکها خیابان صفی علی شاهی، نزدیک میدان بهارستان

معبد سیک ها در تهران نیایشگاه پیروان آیین سیک یا به زبان پنجابی

گردواره در پایتخت ایران است که در سال 1964 طراحی و در سال

1965 در محدوده خیابان صفی علی شاهی، نزدیک میدان بهارستان

تهران اجرا و جهت بهره برداری افتتاح گردید. آرشیتکت این بنا حسین

مظفری ترشیزی است که او را در ایران با ترجمه کتاب مرجع معماری

م یشناسند. سازه این ساختمان فلزی است و نویفرت

دارای نمای خاکستری رنگ است. این بنا دارای دو طبقه است که در

طبقه یک سالن نیایشگاه واقع‌شده است. اقامتگاه رهبر روحانی این

معبد نیز در کنار نیایشگاه قرار دارد.

آرامستان قلهک خیابان شریعتی تهران در حد فاصل خیابان دولت و پل

صدر

گورستان متفقین در باغ قلهک سفارت انگلیس،گورستان باغ قلهک با

دری چوبی و قدیمی و وسعتی چند هزار متری قرارگرفته است. از