دست تقدیر سال 1226 شمسی برای کودکی که در کاشان متولد می شد، احراز افتخار و مقام بزرگترین نقاش سده اخیر را ثبت کرد. این کودک محمد نام داشت و در دامان پدر و مادر هنرمندی تربیت یافت.
محمد پس از گذرانیدن تحصیلات ابتدائی دل از دیار کند و به تهران رفت و به مدرسه دارالفنون که در آن ایام تنها مرجع علم و عمل بود قدم گذاشت. او از همان ساعت ورودش می خواست هنرش به سر زبان ها بیفتد و روزی قرعه فال به نام مدیر مدرسه افتاد.
محمد صورت مدیر را با قلم سیاه ساخت و آن وقت بود که همه حتی مدیر او را ملقب به میرزا محمد کردند و همین تابلوی سه بعدی توجه ناصرالدین شاه را به خود جلب کرد و بدون تامل دستور داد اتاقی از شمس العماره در اختیار نامبرده بگذارند تا با خیال راحت به ادامه هنرش مشغول شود.
18 ساله بود که در عمارت سلطنتی شروع به کار کرد و در عرض 4 سال چندین تابلو را تمام کرد. قدرت قلم و تشخیص رنگ او به طوری بود که باعث اعجاب همه شد و به لقب نقاشباشی مفتخر گردید و تشویق شاه و استقبال مردم هنرشناس کار او را طوری کرد که میرزا محمد در حدود دویست تابلو زیبا و گرانبها ساخت و ملقب به کمال الملک شد.
استاد برای آشنایی بیشتر سفری به اروپا داشت و در موزه های معروف لوور، ورسای و روم خوشه های معرفت از خرمن آثار روبنس، رامبراند،واندیک، داوینچی، رافائل و دیگر اساتید جهان جمع آوری کرد. او پس از مراجعت به ایران هنرستانی به نام مدرسه صنایع مستظرفه تاسیس نمود و به پرورش استعدادهای پراکنده هموطنانش پرداخت.
در سال 1300 شمسی حسودان و معاندین کوته فکر حوادث و جریاناتی برای استاد برپا کردند که روح حساس و زودرنج او را متاثر کرد و بنا به عللی دیگر شش سال بعد رسماً از مقام ریاست هنرستان استعفا کرد و یکسال بعد او را به ملک شخصی که در حوالی نیشابور داشت تبعید کردند. کمال الملک در یکشنبه 27 مرداد ماه 1319 شمسی دارفانی را وداع و در کنار مقبره شیخ عطار نیشابوری سر به خاک ابدیت گذارد.
