مجموعه باستانی نقش رستم در 6 کیلومتری تخت جمشید در شمال شهرشتان مرودشت در استان فارس قرار دارد. این مجموعه دارای یادمان هایی از دوره هخامنشیان، عیلامیان و ساسانیان می باشد. آرامگاه چهار تن از پادشاهان هخامنشی، نقش برجسته‌های از وقایع مهم دوران ساسانیان، بنای کعبه زرتشت و نقش برجستهٔ ویران شده‌ای از دوران عیلامیان در این مکان قرار دارد و در دورهٔ ساسانی، محوطهٔ نقش رستم از نظر دینی و ملی نیز بسیار پر اهمیت بوده است. این مکان نام های دیگری داشته از جمله سه گنبدان یا دو گنبدان، کوه حاجی آباد، کوه استخر و بعدها به دلیل وجود رستم در شاهنامه و ارتباط آن با نقش های برجسته، نقس رستم نام گرفت.
قدیمی ترین نقش، نقش دوره عیلامی است ولی بعد از آن در دوره ساسانی بهرام دوم آن را پاک کرد و نقش خود و درباریانش را حک کرد. چهار آرامگاه متعلق به داریوش بزرگ، خشایارشاه، اردشیر یکم و داریوش دوم نیز وجود دارد.
بنای سنگی و برج مانندی نیز در این منطقه وجود دارد که به کعبه زرتشت معروف است که شکلش مکعب مستطیل است و تنها یک در ورودی دارد. این بنا مربوط به دوران هخامنشی است که بر روی آن سه کتیبه از شاپور اول و کرتیر وجود دارد. این بنا قادر است روزهای مختلف سال را با دقت نشان دهد. زرتشتیان با استفاده از این بنا بسیاری از روزهای مختلف سال را مشخص می کردند.
