حافظ و شاخه نباتش
• حافظ و خانواده او
شمس الدین محمد حافظ ملقب به خواجه حافظ شیرازی و مشهور به لسان الغیب از مشهورترین شعرای تاریخ ایران زمین است که تا نام ایران زنده و پا برجاست نام وی نیز جاودان خواهد بود. شاعر شیرین سخن فارسی در طول عمر خود چنان زیست که رد پای روشنی از سبک زندگی و احوال وی در دست نیست
و با وجود شهرت والای این شاعر گران مایه در خصوص دوران زندگی حافظ بویژه زمان به دنیا آمدن او اطلاعات دقیقی در دست نیست و بنا به نوشته کسری بهروزی در مورد این شاعر بلند پایه و خانواده ایشان اطلاعات زیادی وجود ندارد.
حافظ شیرازی زیبا سخن در سن 27 یا 28 سالگی با همسر دلبند 14 ساله خود ازدواج نموده است او فقط یک بار ازدواج می کند و پس از درگذشت همسر دلبندش دیگر هرگز همسری اختیار نمی کند.همسرش به اندازه یی مقبول طبع شاعرانه و لطیف اوست که با داشتن یک چنین گل زیبایی در کنار خود، خویشتن را فارغ از لاله و گل نسرین و برگ نسترن می خواند. چنانکه در بیتی از شعر خود میفرماید:
مرا در خانه سروی هست کاندر سایه ی قدش فراغ از سرو بستانی و شمشاد چمن دارم
در مورد نام همسر حافظ اختلاف نظر وجود دارد. گروهی می گویند اسم او شاخه نبات بوده است و گروهی دیگر نام او را نسرین عنوان کرده اند. چنین نوشته اند که همسر حافظ در سنین جوانی و در سفری که به همراه حافظ به هند داشته است دار فانی را وداع می گوید و او را برای همیشه عمر داغدار یار می کند.
خیال نقش تو در کارگاه دیده کشیدم ********** به صورت تو نگاری ندیدم و نشنیدم
پسر جوان حافظ آن میوه ی دلش نیز چندی پس از درگذشت همسرش در عنفوان جوانی در زمانی که حافظ برای او آرزوها داشت فوت می کند و چنین می شود که لسان الغیب ایرانی باقی عمر را در تنهایی به سر میبرد.
• قرآن در شعر حافظ
با وجود ابهام در زندگانی شخصی حافط تنها اشعار حافظ گویای حال و هوای وی و منبع موثق زندگی او می باشد.آنچه با تکیه به اشارات دیوان او و برخی منابع معتبر قابل بیان است، آن است که او از نظر مالی در خانواده‌ای در حد متوسط جامعه زمان خویش متولد شده‌است (با این حساب که کسب علم و دانش در آن زمان اصولاً مربوط به خانواده‌های مرفه و بعضاً متوسط جامعه بوده‌است). در نوجوانی قرآن را با چهارده روایت آن از بر کرده و از همین رو به حافظ ملقب گشته‌است. در سراسر دیوان حافظ به ابیاتی برمی خوریم که به صراحت به تاثیر قرآن در زندگی او اذعان داشته است
• آرامگاه حافظ
آرامگاه حافظ در شهر شیراز و در منطقه حافظیّه در فضایی آکنده از عطر و زیبایی گل های جان پرور، درآمیخته با شور اشعار خواجه، واقع شده است. امروزه این مکان یکی از جاذبه های مهمّ گردشگری به شمار می رود و بسیاری از مشتاقان شعر و اندیشه حافظ را از اطراف جهان به این مکان می کشاند. هرساله در تاریخ 20 مهرماه مراسم بزرگ داشت حافظ در محل آرامگاه او در شیراز با حضور پژوهشگران ایرانی و خارجی برگزار می شود. مطابق تقویم رسمی ایران این روز روز بزرگ داشت حافظ نامیده شده است.
• حافظ و شاعران غیر ایرانی
بیش تر شعرهای او غزل هستند که به غزلیات حافظ شهرت دارند. در قرن هجدهم و نوزدهم اشعار او به زبان های اروپایی ترجمه شد و نام او به گونه ای به محافل ادبی جهان غرب نیز راه یافت. وی تنها در ایران مورد توجه نیست و بسیاری از بزرگان شعر و ادب غیر فارسی زبان او و اشعار او را درک کرده اند و از او الهام گرفته اند. از جمله این شاعران می توان به نیچه شاعر و فیلسوف بزرگ آلمانی اشاره نمود. وی که به فیلسوف فرهنگ مشهور است چنان با اشعار حافظ در آمیخته است که خود و شعر خود را در حافظ می یابد و نام حافظ را 10 بار در مجموعه اشعار خود ذکر نموده است. گوته شاعر، ادیب و نویسنده آلمانی با آن شهرت جهانی نیز شیفته خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی می شود بطوریکه تقلید از حافظ در اشعار وی به وضوح به چشم میخورد.
# 20 ام مهرماه روز بزرگداشت حافظ